lex naturalis

.term-highlight[href='/en/term/legibus-naturalibus'], .term-highlight[href^='/en/term/legibus-naturalibus-'], .term-highlight[href='/en/term/legum-quippe-naturalium'], .term-highlight[href^='/en/term/legum-quippe-naturalium-'], .term-highlight[href='/en/term/leges-porro-naturales'], .term-highlight[href^='/en/term/leges-porro-naturales-'], .term-highlight[href='/en/term/leges-naturales'], .term-highlight[href^='/en/term/leges-naturales-'], .term-highlight[href='/en/term/lex-naturalis'], .term-highlight[href^='/en/term/lex-naturalis-']
Original
Translation
P. 22

§. 6. Cæterum ut lex vim suam in animis eorum, quibus fertur, exserete possit, requiritur cognitio tum legislatoris, tum ipsius legis. Nemo enim obedientiam praestare valebit, si neq; cui parere debeat, neq; ad quod teneatur noverit. Et legislatoris quidem cognitio est facillima. Legum quippe naturalium eundem esse auctorem, qui universi, ex lumine rationis costat. Nec civis ignorare potest, quis in ipsum imperium obtineat. Leges porro naturales quomodo innotescant, paulo post exponetur. Civiles autem leges per promulgatiomem publice & perspicue factam in subjectorum notitiam perveniunt.

C. 43

6. Но дабы закон действителен, в умах тех человеков, которым полагается, был, надобно ведать тако ЗАКОНОДАВЦА, яко и САМЫЯ ЗАКОНЫ. Никто бо послушания творити возможет, егда кому не подчинен, и к чему обязуется того не ведает. Законодавца убо познать не трудно: а законов естественных тои есть творец, кто и вся сотворил, якоже естественным разумом показуется. И тако гражданин не может не знать, кто над ним власть имеет: законы же естественные како могут познаваемы быти, потом покажем. Гражданские бо законы чрез объявление всенародное, и ясно учиненное, в познание подчиненным приходят: в котором объявлении сии две вещи наблюдать должно. 

P. 33

§. 8. Hujus ergo socialitatis leges, seu quæ docent, quomodo quis sese debeat gerere, ut conmmodum societatis humanæ membrum existat, vocantur leges naturales
§. 9. His positis adparet, fundamentalem legem naturalem esse hanc: Cuilibet homini quantum in se colendam & servandam esse socialitatem. Ex quo consequitur, quia qui vult finem, vult etiam media, fine quibus finis obtineri nequit: omnia, quæ ad istam socialitatem necessario & in universum faciunt, jure naturali præcepta; quae eandem turbant aut abrumpunt, vetira intelligi. 

C. 65

8. Сего содружества законы, которые научают како кто себя управлять должен: да бы полезный член содружества человеческаго был именуются ЗАКОНЫ ЕСТЕСТВЕННЫЯ
9. Откуду известно есть, яко ОСНОВАТЕЛЬНЫЙ ЗАКОН ЕСТЕСТВЕННЫЙ, сей есть, да бы всяк человек елико может имел и хранил содружество. И отсюду последует, яко кто желает конца, желает и посредствий, без которых, конца получити не может. Отсюду разумети надлежит, все что до сохранения онаго содружества всеконечно есть потребное, тое законом естественным установлено, [с. 67] а что оное возмущает и прерывает, тое возбранено тем же законом.

P. 165

§. 1. Ex matrimonio provenit proles, in quam constituta est potetas patria, antiquissimu juxta ac sanctissimum genus imperij, quo patentum jussa venerari, corundemq; præ se eminentiam agnoscere liberi tenentur. 
§. 2. Oritur imperium parentum in liberos duplici potissimum de causa: primo quia ipsa lex naturalis, dum sociabilem esse hominenm jussit, parentibus curam liberorum injunxit <…>.

С. 365

1. От брака происходят чада, над ними же уставлена есть [с. 366] ВЛАСТЬ РОДИТЕЛЬСКАЯ, древнейшее и святейшее узаконение: которым определено, да бы чада родителей своих повеления почитали, и оных над собою превосходительство ведали.
2. ИМЕЮТ же родители над чады повелителство, для сих наипаче вин. ПЕРВОЕ, яко самый ЗАКОН ЕСТЕСТВЕННЫЙ, понеже супружественным быти человека устроил, ПОПЕЧЕНИЕ О ЧАДАХ НА РОДИТЕЛЕЙ ВОЗЛОЖИЛ. 

P. 236

§ 522. Imperium est ius determinandi actiones alterius pro suo arbitrio, & ipsum imperii exercitium dicitur regimen. Is vero qui imperium habet superior, isque qui alterius imperio subest subiectus dicitur.

§ 523. Prout natura nemini competit dominium, sed potius res omnes in communione primaeva sunt: ita natura nemini competit imperium, sed potius natura omnes homines vivunt in libertate naturali <...>. Legibus naturalibus tamen non repugnat homines alterius imperio se subiicere, quod tamen aliter fieri non potest, quam consensu eius qui imperio subiiciendus.

C. 207-208

§ 522. Власть (imperium) есть право определять по своему произволению действия другаго, и самое упражнение оной власти называется правительством (regimen). Тотже, кто имеет власть, вышшим или главнейшим (superior), а тот, кто состоит под властию другаго, именуется подданным (subiectus).

§ 523. Как по натуре никому не приличествует обладание, но особливо все вещи состоят в первоначальном обществе: так никому по натуре не приличествует власть, но все люди живут в естественной вольности <...>, однако непротивно естественным законам, чтоб люди подвергали себя под власть другаго; и сие другим образом быть не подвергали себя под власть другаго может, как по согласию того, кого должно подвергать под власть.

Have you found a typo?
Select it, press CTRL+Enter
and send us a message. Thank you for your help!